Το Πεκίνο, που έχει δώσει εξετάσεις σε τέτοιες συγκρούσεις, απάντησε με ασυνήθιστα στοχευμένα μέτρα: δασμούς έως και 15% σε αμερικανικά αγροτικά προϊόντα αξίας 21 δισ. δολαρίων. Ένα πρώτο πλήγμα στους Αμερικανούς αγρότες, ιδιαίτερα στη βιομηχανία της σόγιας που εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από τη ζήτηση της Κίνας.
Το εμπόριο γίνεται όπλο – αλλά και το καθετί μη δασμολογικό
Η Κίνα έχει στη διάθεσή της ένα πλούσιο “οπλοστάσιο” που δεν περιορίζεται στους δασμούς. Ρυθμιστικοί μηχανισμοί μπορούν να «κόψουν» εισαγωγές με την πρόφαση μολύνσεων, μυκήτων ή παρασίτων. Τρεις αμερικανικές εταιρείες σόγιας ήδη αντιμετωπίζουν εμπόδια στην εισαγωγή προϊόντων τους, ενώ τα τελωνεία της Κίνας μπορούν να επιβραδύνουν ή να παγώσουν ολόκληρες αποστολές — όπως συνέβη το 2020 με τους αυστραλιανούς αστακούς.
Πίσω από τη βιτρίνα των γραφειοκρατικών διαδικασιών, το Πεκίνο ξέρει καλά πώς να ασκήσει πίεση εκεί που πονάει περισσότερο η αμερικανική οικονομία: στις πολυεθνικές που βασίζονται στην κινεζική αγορά.
Apple, Tesla, Google – Όταν οι γίγαντες γίνονται ευάλωτοι
Η Tesla, για παράδειγμα, έχει επενδύσει στρατηγικά στην Κίνα. Το εργοστάσιό της στη Σαγκάη παράγει σχεδόν το 50% των παγκόσμιων οχημάτων της, ενώ οι πωλήσεις της στη χώρα αυξήθηκαν 9% το 2024. Μια δυσμενής πολιτική μεταβολή θα μπορούσε να πλήξει καίρια τη λειτουργία της και μαζί την εικόνα του Έλον Μασκ, ο οποίος βρίσκεται κοντά στον Τραμπ.
Η Apple, παρά τις κινήσεις μεταφοράς μέρους της παραγωγής της στην Ινδία, εξακολουθεί να εξαρτάται συντριπτικά από την Κίνα για την κατασκευή των iPhone. Το ίδιο ισχύει και για τις εταιρείες ημιαγωγών όπως η Nvidia, αλλά και για την Google, που μπορεί να βρεθεί στο επίκεντρο «αντιμονοπωλιακών» κινεζικών ερευνών.
Γουάν, σπάνιες γαίες και σκληρή νομισματική πολιτική
Η Κίνα έχει κι άλλους άσσους στο μανίκι της. Η αποδυνάμωση του γουάν θα μπορούσε να εξουδετερώσει μέρος των επιπτώσεων των αμερικανικών δασμών, καθιστώντας τα κινεζικά προϊόντα πιο ανταγωνιστικά. Μέχρι στιγμής, το νόμισμα παραμένει σταθερό, αλλά τίποτα δεν αποκλείει μια απότομη μεταβολή.
Πιο ανησυχητικό όμως είναι το ενδεχόμενο να περιοριστούν οι εξαγωγές σπάνιων γαιών — στρατηγικών μετάλλων απαραίτητων για την παραγωγή ημιαγωγών, μπαταριών, ανεμογεννητριών και ηλεκτρικών οχημάτων. Η Κίνα ελέγχει πάνω από το 70% της παγκόσμιας επεξεργασίας τους και μπορεί να δημιουργήσει παγκόσμια αλυσίδα-σοκ.
Κλιμάκωση ή συμφωνία; Το σενάριο παραμένει ανοιχτό
Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται σε σταυροδρόμι. Ο εμπορικός πόλεμος 2.0 μπορεί να κλιμακωθεί επικίνδυνα ή να καταλήξει σε μια συμφωνία-έκπληξη που θα προστατεύσει τις αγορές, τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας εκατομμυρίων ανθρώπων.
Προς το παρόν, η σύγκρουση μαγειρεύεται σε χαμηλή φωτιά. Αν όμως η θερμοκρασία ανέβει, η γεωπολιτική κουζίνα θα σερβίρει πολύ πιο πικάντικα πιάτα από ό,τι είδαμε στο παρελθόν.
